Przejdź do głównej nawigacji Przejdź do treści Przejdź do stopki Przejdź do mapy portalu

Ksiądz Józef Londzin - Hetman Ziemi Cieszyńskiej

Wybitny kapłan, pisarz, działacz narodowy oraz społeczny, który pochodził z Zabrzega i był niestrudzonym działaczem na rzecz polskości Śląska Cieszyńskiego. W rodzinnej wsi zbudowano mu pomnik, a jego imię nosi Zespół Szkół w Zabrzegu. Dokonania wybitnego kapłana przypomina materiał przygotowany przez Towarzystwo Przyjaciół Czechowic-Dziedzic.

Ksiądz Józef LondzinJózef Londzin urodził się 3 lutego 1862 r. w Zabrzegu. Był synem także Józefa - nauczyciela i organisty w Zabrzegu, ogrodnika, pszczelarza i przez pewien czas członka popularnej orkiestry rodzinnej Londzinów. Przyszły ksiądz Józef Londzin ukończył niemieckie gimnazjum (polskich gimnazjów wówczas nie było) w Bielsku, a następnie teologię w Seminarium Teologów Polskich w Ołomuńcu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1889 roku. Był wikarym w Strumieniu, Międzyrzeczu i Cieszynie. Tu w Cieszynie rozpoczął aktywną pracę na niwie narodowej i społecznej. Najpierw pomagał Pawłowi Stalmachowi w redagowaniu „Gwiazdki Cieszyńskiej”, a od 1890 roku przez czterdzieści lat był jej redaktorem. W gazecie tej swoje utwory zamieszczali: Maria Konopnicka (m.in. sławną Rotę), Henryk Sienkiewicz, Józef Ignacy Kraszewski, Bolesław Prus, Adam Asnyk i inni. Ksiądz Józef Londzin był wybitnym działaczem Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego (najpierw jako członek Zarządu Głównego, później skarbnik, a w latach 1903-1904 był prezesem). Zaangażował się na rzecz otwarcia pierwszego polskiego gimnazjum, które powstało w 1895 roku w Cieszynie (objął w nim obowiązki katechety). Wkrótce gimnazjum to dzięki staraniom Polaków zostało upaństwowione i koszty jego utrzymania przejęło państwo. Ksiądz Józef Londzin powołał do życia Towarzystwo Opieki nad Kształcącą się Młodzieżą im. błogosławionego Melchiora Grodzieckiego (1906), Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, działał w Związku Śląskich Katolików, w katolickim Dziedzictwie błogosławionego Jana Sarkandra dla Ludu Polskiego na Śląsku, w Szkolnej Radzie Okręgowej, Radzie Nadzorczej Związku Spółek Rolniczych, w Cieszyńskiej Spółce Rolniczo-Handlowej „Ziemia”, w turystycznym Polskim Towarzystwie „Beskid Śląski” i przyczynił się do budowy schronisk turystycznych na Ropiczce i na Stożku. 

Jako pisarz ksiądz Józef Londzin jest autorem książek: „Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim”, „Stan szkół ludowych w Księstwie Cieszyńskim na początku XIX wieku” i bardzo cenionej „Bibliografii druków polskich w Księstwie Cieszyńskim”. 

Członkowie Rady Narodowej Księstwa CieszyńskiegoKsiądz Józef Londzin był wybitnym działaczem politycznym. W latach 1907-1918 był posłem do parlamentu w Wiedniu, broniącym interesów ludu polskiego w wielonarodowej monarchii Austro-Węgierskiej. W okresie tworzenia się niepodległej Polski był jednym z przewodniczących faktycznej władzy polskiej w Cieszyńskiem - Radzie Narodowej Księstwa Cieszyńskiego (1918-1920). W 1919 roku został posłem w Warszawie, a w 1928 senatorem Rzeczypospolitej Polskiej. Od 1927 roku aż do śmierci był także burmistrzem Cieszyna. Założył drukarnię, w której drukowano „Gwiazdkę Cieszyńską”, modlitewniki, broszury i książki. Jego dewizą było „Wszystko dla Boga i Ojczyzny”. Ksiądz Józef Londzin zmarł 21 kwietnia 1929 r. i został pochowany na cieszyńskim Cmentarzu Komunalnym w Alei Zasłużonych obok wielkich krzewicieli polskości Karola Miarki i Pawła Stalmacha.

Dla upamiętnienia tego wybitnego kapłana Starosta Bielski ustanowił Nagrodę im. Księdza Józefa Londzina, która przyznawana jest corocznie ludziom, którzy zasłużyli się dla powiatu, wnosząc trwałe i humanistyczne wartości do życia kulturalnego i społecznego naszego regionu. W 2000 roku laureatem nagrody został przewodniczący Towarzystwa Przyjaciół Czechowic-Dziedzic - Erwin Woźniak.